زمان تقریبی مطالعه: 9 دقیقه
 

دعای روز یازدهم ماه رمضان





دعای روز یازدهم ماه رمضان، متضمن معارفی همچون دوست داشتن نیکی و احسان و ناپسند شمردن بدی و فسق و دور شدن از خشم و آتش جهنم است.


۱ - متن و ترجمه دعا



اللهمّ حَبّبْ الیّ فیهِ الاحْسانَ وکَرّهْ الیّ فیهِ الفُسوقَ والعِصْیانَ وکَرّهْ الیّ فیهِ الفُسوقَ والعِصْیانَ وحَرّمْ علیّ فیهِ السّخَطَ والنّیرانَ بِعَوْنِکَ یا غیاثَ المُسْتغیثین.
خدایا دوست گردان به من در این روز نیکی را و نـاپسند بدار در این روز فسق و نافرمانی را و حرام کن بر من در آن خشم و سوزندگی را به یاریت‌، ای دادرس داد خواهان.

۲ - شرح فرازهایی از دعا



اللَّهُمَّ حَبِّبْ اِلَیَّ فِیهِ الْاِحْسَانَ
خدایا کاری کن که خوبی‌ها را دوست داشته باشم و از بدی‌ها بدم بیاید و عبادت و انجام هر کار خوبی نزد من محبوب باشد. این دعای خیلی خوبی است که انسان طوری باشد از کار خوب لذت برد. اگر خواستیم کار خوبی انجام بدهیم مخفیانه انجام دهیم و قصد قربت داشته باشیم.
طوری زندگی کنیم که آبروی کسی را نریزیم. در احسان، اهل ریاکاری نباشیم. که اگر این‌گونه بودیم در قیامت برای ما اجر و پاداشی نیست.
اگر انسانی عمل نیکی را انجام دهد و هدفش از انجام آن عمل فقط جلب رضایت خداوند قادر و متعال باشد آنگاه است که می‌گوییم آن عمل نیک، احسان برای رضای خداوند بوده است
جنس خوب صدقه بدهیم؛ اگر متمکن هستیم جنس اعلاء را برای صدقه و خیرات کنار بگذاریم. بهترین خوبی‌ها این است که آدمی به فامیل فقیر کمک کند، بعضی‌ها به فامیل کمک نمی‌کنند.
حتی مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی (رحمة‌الله‌علیه) احتیاط می‌کردند و می‌گفتند: اگر در شهرتان مستحق وجود دارد؛ اشکال دارد که فطریه را به شهرهای دیگر بفرستید.
در حدیث وارد شده است: «خَیرُکُم مَن اَطعَم الطَعام» بهترین شماها کسانی هستند که اطعام طعام می‌کنند؛ غذا درست می‌کند و به دیگران اطعام می‌دهد.

۳ - احسان و نیکوکاری



همان طور که در آیات و روایات موجود می‌باشد هر عمل نیکویی را که انسان انجام می‌دهد از آن به احسان و نیکوکاری تعبیر می‌گردد که دو قسم دارد:
(۱) احسان در راه رضای خدا
(۲) احسان برای ریا و جلب توجه مردم
کسی که تسلیم حکم خداوند گردید و نیکوکار گشت پس (مسلم است که) اجرش نزد خداوند بزرگ خواهد بود و او را هیچ خوف و‌ اندیشه و هیچ حزن و‌ اندوهی (در دنیا و آخرت) نخواهد بود.

۳.۱ - احسان برای رضای خدا


اگر انسانی عمل نیکی را انجام دهد و هدفش از انجام آن عمل فقط جلب رضایت خداوند قادر و متعال باشد آنگاه است که می‌گوییم آن عمل نیک، احسان برای رضای خداوند بوده است.
انفاق، نوعی احسان است: خداوند (عزوجل) در قرآن می‌فرماید: «وَ اَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا تُلْقُوا بِاَیْدِیکُمْ اِلَی التَّهْلُکَةِ وَ اَحْسِنُوا اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمحْسِنِینَ؛ یعنی و در راه خدا انفاق کنید و با دستانتان خودتان را به هلاکت نیندازید و احسان و نیکوکاری کنید که همانا خداوند نیکوکاران را دوست دارد.»
مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی (رحمة‌الله‌علیه) احتیاط می‌کردند و می‌گفتند: اگر در شهرتان مستحق وجود دارد؛ اشکال دارد که فطریه را به شهرهای دیگر بفرستید
این آیه نشان دهنده آن است که انفاق عمل نیکویی است که انسان را از هلاکت نجات بخشد و این در صورتی است که این احسان جزء «وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ اَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ» باشد. که آنگاه است که خداوند در قرآن می‌فرماید: «بَلی مَن اسلَمَ وَجهَهُ لِلّهِ وَ هُوَ مُحسِنٌ فَلَهُ اجرُهُ عِندَ رَبِّهِ وَ لاخَوفٌ عَلَیهِم وَ لا هُم یَحزَنونَ؛ یعنی آری، کسی که تسلیم حکم خداوند گردید و نیکوکار گشت پس (مسلم است که) اجرش نزد خداوند بزرگ خواهد بود و او را هیچ خوف و‌ اندیشه و هیچ حزن و‌اندوهی (در دنیا و آخرت) نخواهد بود.»

۳.۲ - احسان برای ریا و جلب توجه مردم


اگر انسانی عمل نیکی را که در ظاهر خداپسندانه است انجام دهد و هدفش جلب توجه مردم باشد، آنگاه است که؛
اولاً: در انجام آن عمل نیک برای خداوند شریک قائل شده است.
ثانیاً: عمل او ریا بوده و هیچ اجر و پاداش از طرف خداوند برای آن عمل نمی‌باشد چرا که این‌گونه افراد از یاران و هم قرینان شیطان‌اند، که اگر در این مورد نیز انفاق را در نظر بگیریم خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَالَّذِینَ یُنفِقُونَ اَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَلاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَمَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا؛ یعنی آنان که اموال خود را به قصد ریا و خودنمایی انفاق می‌کنند و به خدا و روز قیامت ایمان نمی‌آورند (ایشان یاران شیطان‌اند) و هر که را شیطان یار اوست بسیار بدیاری خواهد داشت‌...»

۴ - دوست گرداندن نیکی



منظور از حبب الی فیه الاحسان چیست؟
همان‌طور که در قرآن آمده است «انَّ اللهَ یُحِبُ المُحسنین؛ ‌ یعنی به درستی که خداوند احسان کنندگان را دوست دارد» ‌ که با توجه به این آیه انسان برای اینکه محبوب پروردگار خویش گردد از خدای خویش می‌خواهد که احسان و نیکوکاری را محبوب او گرداند که ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم که حب احسان و نیکوکاری در راه رضایش را نصیب ما گرداند.

۵ - مصداق فسوق و العصیان


وَ کَرِّهْ اِلَیَّ فِیهِ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیَانَ
خدایا من را طوری قرار بده که از فسق و معصیت بیزار بشوم و از گناه کردن بدم بیاید.
فسوق و العصیان چیست؟
هرگاه انسان عملی را بر خلاف دستورات الهی انجام دهد آنگاه است که گویند او عصیان پروردگار خویش را نموده است یعنی سرپیچی از دستور پروردگار خویش نموده است که اگر انسان به این عمل خویش یعنی معصیت پروردگار اصرار ورزیده و ادامه دهد آنگاه است که او را فاسق نامند چرا که او دائماً به معصیت ذات اقدس الهی مشغول بوده است.
خداوند در نظر انسانی گناه و معصیت و هر عمل ناپسندی را زشت و منفور سازد آنگاه است که آن انسان به حقیقت هدایت یافته و به مسیر سعادت دست خواهد یافت
نتیجه دوری از فسق و معصیت الهی: خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَ کَرَّهَ اِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیانَ اُولئِکَ هُمُ الرَّاشِدُون؛ ‌ یعنی خداوند کفر و فسوق و معصیت را در نظرتان زشت و منفور ساخت و اینان به حقیقت اهل صواب و هدایت‌اند» که از این آیه در می‌یابیم که اگر خداوند در نظر انسانی گناه و معصیت و هر عمل ناپسندی را زشت و منفور سازد آنگاه است که آن انسان به حقیقت هدایت یافته و به مسیر سعادت دست خواهد یافت.

۶ - ترس از عذاب الهی



وَ حَرِّمْ عَلَیَّ فِیهِ السَّخَطَ وَ النِّیرَانَ
خدایا غضب و آتش خودت را بر من حرام کن.
خداوند عزوجل در قرآن می‌فرماید: «واتقوا الله و اعلموا ان الله شدید العقاب؛ و از خداوند بترسید (و تقوای او را پیشه کنید) و بدانید به درستی که خداوند سخت عذاب است.»
کسانی از عذاب الهی در امانند و آتش دوزخ بر آنان حرام است که تقوای الهی پیشه نموده و از معاصی و نافرمانی از دستورات او بپرهیزند
که این عذاب و عقاب الهی برای کسانی می‌باشد که به معصیت و نافرمانی ذات اقدس او مشغول‌اند به طوری که شکرگزار نعمت‌های خداوند نبوده و خداوند از آنان راضی نمی‌باشد چنانچه خداوند متعال در قرآن در مورد دلیل عذاب بندگان خویش می‌فرمایند: «مَّا یَفْعَلُ اللّهُ بِعَذَابِکُمْ اِن شَکَرْتُمْ وَآمَنتُمْ وَکَانَ اللّهُ شَاکِرًا عَلِیمًا؛ اگر شما از لطف خداوند شکرگزار باشید و به او ایمان آوردید خداوند چه غرضی دارد که شما را عذاب کند؟ که خداوند در مقابل نعمت، شکر شما را می‌پذیرد و عملش به صلاح خلق احاطه دارد.»
پس با توجه به این آیه کسانی از عذاب الهی در امانند و آتش دوزخ بر آنان حرام است که تقوای الهی پیشه نموده و از معاصی و نافرمانی از دستورات او بپرهیزند.
در روایت آمده است: اگر شما یک قدم به سوی او برداری خداوند هروله کنان به سوی تو می‌دود؛
[۱۲] خرمشاهی، بهاءالدین، پیام پیامبر، ترجمه فارسی، ص۳۰۳.
لذا ناامید هم نباشیم. ولی باید یک قدم به سوی او برداریم تا امدادهای الهی را ببینیم
بِعَوْنِکَ: خدایا همه این دعاها را از تو خواستم ولی تا خودت کمک نکنی من نمی‌توانم به این امور متخلق بشوم و بدون یاری تو این مسائل محقق نمی‌شوند.
در روایت آمده است: اگر شما یک قدم به سوی او برداری خداوند هروله کنان به سوی تو می‌دود؛
[۱۳] خرمشاهی، بهاءالدین، پیام پیامبر، ترجمه فارسی، ص۳۰۳.
لذا نا امید هم نباشیم.ولی باید یک قدم به سوی او برداریم تا امدادهای الهی را ببینیم.
یَا غِیَاثَ الْمُسْتَغِیثِین: ‌ای خدایی که هر کسی که به تو بگوید الهی پناهم بده تو پناهش می‌دهی.

۷ - عناوین مرتبط


دعای روز اول رمضاندعای روز دوم رمضاندعای روز سوم رمضاندعای روز چهارم رمضاندعای روز پنجم رمضاندعای روز ششم رمضاندعای روز هفتم رمضاندعای روز هشتم رمضاندعای روز نهم رمضاندعای روز دهم رمضاندعای روز دوازدهم رمضاندعای روز سیزدهم رمضاندعای روز چهاردهم رمضاندعای روز پانزدهم رمضاندعای روز شانزدهم رمضاندعای روز هفدهم رمضاندعای روز هیجدهم رمضاندعای روز نوزدهم رمضاندعای روز بیستم رمضاندعای روز یست و یکم رمضاندعای روز بیست و دوم رمضاندعای روز بیست و سوم رمضاندعای روز بیست و چهارم رمضاندعای روز بیست و پنجم رمضاندعای روز بیست و ششم رمضاندعای روز بیست و هفتم رمضاندعای روز بیست و هشتم رمضاندعای روز بیست و نهم رمضاندعای روز سی ام رمضان

۸ - پانویس


 
۱. ابن طاوس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ص۱۴۰.    
۲. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ص۳۲۰.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۴، ص۵۰.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۱۹۵.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۲۶۵.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۱۱۲.    
۷. نساء/سوره۴، آیه۳۸.    
۸. بقره/سوره۲، آیه۱۹۵.    
۹. حجرات/سوره۴۹، آیه۷.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۹۶.    
۱۱. نساء/سوره۴، آیه۱۴۷.    
۱۲. خرمشاهی، بهاءالدین، پیام پیامبر، ترجمه فارسی، ص۳۰۳.
۱۳. خرمشاهی، بهاءالدین، پیام پیامبر، ترجمه فارسی، ص۳۰۳.


۹ - منبع



سایت تبیان، برگرفته از مقاله «شرح دعای روز یازدهم ماه رمضان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۶.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.